Plaats 8: Apeldoorn

Apeldoorn is een gemeente op de Veluwe in de Nederlandse provincie Gelderland. De hoofdplaats is de gelijknamige stad. Apeldoorn staat met een oppervlakte van 341,15 km² op de zesde plek van grootste gemeentes van Nederland.

Bevolking: 158.099 (2015)

Provincie: Gelderland

Gemeentewapen van Apeldoorn.

Apenheul is een dierentuin met apen aan de rand van de Nederlandse stad Apeldoorn. In het park verblijven ruim 300 apen van zo'n 35 verschillende soorten die thuishoren in Afrika, Zuid-Amerika en Azië. Veel van de dieren zijn niet in hokken opgesloten: gaas of tralies ziet men er bijna niet.

Uiterlijk

Hanuman langoeren herken je aan hun lichtgrijze vacht en aan hun pikzwarte gezicht, handen en voeten. Verder hebben ze een opvallend lange staart, die nog langer is dan hun hele lichaamslengte. Hanuman langoeren zijn vrij grote apen. Je kan ze qua grootte vergelijken met een middelgrote hond. De mannen zijn zelfs nog iets groter dan de vrouwen. In Apenheul zijn het de grootste apen die los tussen de bezoekers lopen.

Leefgebied

Hanuman langoeren leven in het wild vooral in India. Daar wonen ze in veel verschillende bossen. Ze voelen zich ook thuis in de bergen, semi-woestijngebieden en droge graslanden. Bovendien zijn ze niet echt bang voor mensen. Je kan ze in het wild dus zelfs in dorpen en steden tegenkomen!

Natuurpark Berg & Bos is een natuurpark van 250 ha groot in de Apeldoornse wijk Berg en Bos. Het park ligt aan de rand van het Veluwse heuvellandschap.

De Apenheul is verrijkt met een centrum voor milieu-educatie dat tevens een ontmoetingsplek is voor verenigingen, ondernemers, scholieren en bezoekers. Het gebouw lijkt op een reusachtig houten skelet en vormt een schakel tussen de Apenheul en Park Berg en Bos.

Het Nationaal Canadees monument in Apeldoorn heet: "De Man met Twee Hoeden". In Ottawa staat een tweeling monument. De twee beelden geven uiting aan de verbondenheid tussen de twee landen. De twee hoeden staan ook voor: oorlog en vrede, onderdrukking en bevrijding, dood en leven, vreugde en verdriet. Veel Nederlanders beschouwen de Canadezen als de échte bevrijders van Nederland.

Apeldoorn heeft een bijzondere relatie met Canada, omdat aan het eind van de Tweede Wereldoorlog, in het paleis, het laatste Canadese hoofdkwartier gevestigd was. Hoewel Nederland is bevrijd door militairen van vele nationaliteiten zoals Britten, Amerikanen, Fransen, Belgen, Polen en Noren zijn het overwegend Canadezen die in onze herinnering de bevrijders zijn. Na 5 mei 1945 blijkt het niet mogelijk alle geallieerde troepen in ons land snel te repatriëren. Daardoor blijven grote aantallen Canadezen noodgedwongen nog ruim een half jaar in Nederland. Gedurende die tijd is er een nauw contact met de burgerbevolking. Ondanks een ontmoedigingsbeleid trouwen veel Nederlandse meisjes met Canadezen. De Canadezen zijn als bevrijders ingehaald, maar op den duur nemen de spanningen tussen beide bevolkingsgroepen toe. Als op 7 januari 1946 de laatste Canadese militairen ons land verlaten, blijven 5706 doden achter. De meerderheid is bijgezet op de Canadese oorlogsbegraafplaatsen in Bergen op Zoom, Holten en Groesbeek, Op 2 mei 2000 is tegenover Paleis Het Loo het Nationaal Canadees bevrijdingsmonument geplaatst "De man met Twee Hoeden". Eenzelfde monument is op 11 mei 2002 in Ottawa onthuld. Beide monumenten samen vormen een blijvend symbool van de verbondenheid tussen de twee landen.

Apeldoorn was in 2008 verkozen als de plaats die in 2009 koningin Beatrix en de andere leden van de koninklijke familie mocht ontvangen. Na onder andere een thematische wandeling in het Oranjepark, stond een rijtoer per open bus door Apeldoorn op het programma, richting Paleis Het Loo.

Ongeveer op het moment dat de open bus van de Loolaan de Zwolseweg op draaide, met de bedoeling om vervolgens langs het monument De Naald de oprijlaan van het paleis op te gaan, kwam met grote snelheid vanuit zuidwestelijke richting een personenauto aanrijden.

Monument 'De Naald'

De auto, een zwarte Suzuki Swift, reed over de Jachtlaan in de richting van de Zwolseweg, ramde afscheidingen, schepte op het kruispunt Jachtlaan-Loolaan 17 mensen uit het publiek en reed vlak langs honderden toeschouwers, waaronder fotografen, journalisten en cameramensen en kwam daarna tot stilstand tegen De Naald. De open bus waarmee de koninklijke familie werd vervoerd reed op dat moment juist langs dat punt, zo'n vijftien meter verderop aan de andere kant van de weg, waardoor zij mede getuige was van de klap. De bus zelf werd niet geraakt. Dit alles was deels live te zien op televisie.

Direct na het incident reed de bus door naar Paleis Het Loo, waar de koninklijke familie in veiligheid werd gebracht. De koningin en haar familie, die getuige waren van de botsing, waren zeer aangeslagen door het gebeuren. De rest van de middag verbleven zij op Kasteel Het Oude Loo, het weekendverblijf van de koningin.

Militairen van de Koninklijke Marechaussee verleenden direct eerste hulp aan de bestuurder. Daarbij zou de bestuurder volgens het Openbaar Ministerie hebben aangegeven dat hij de koninklijke familie zou hebben willen aanrijden. Aangenomen werd dat dit gebeurde direct na de botsing, terwijl hij nog in de auto zat. Hij werd aangehouden. Daarna werd hij door de brandweer uit de auto geknipt en ernstig gewond naar een ziekenhuis in Deventer overgebracht. In de ambulance op weg naar het ziekenhuis zou hij ook nog gesproken hebben met begeleidende politiemensen. De gewonden, onder wie een politieagent en een 55-jarige burgermedewerker van de Koninklijke Marechaussee, werden overgebracht naar het Lukas-ziekenhuis in Apeldoorn en andere ziekenhuizen in de omgeving.

De auto werd direct met hulp van een hond onderzocht door het Explosieven Opruimingscommando Koninklijke Landmacht; het onderzoek was live op televisie te volgen. Door hulpdiensten werden coördinatieniveaus GRIP 3 en GRIP 4 afgekondigd; achteraf bleek dat het officiële Beleidsteam GRIP 3 had vastgesteld. Aanvankelijk werd, toen nog niet duidelijk was dat de dader alleen handelde, eveneens hoge prioriteit gegeven aan de vermissing van een gepantserd Defensievoertuig. Bij die vermissing was het onduidelijk of het voertuig nog munitie aan boord had.

Om 15.45 uur werd in Apeldoorn een persconferentie gegeven door de burgemeester van Apeldoorn, Fred de Graaf, de korpschef van de Politie Noord- en Oost-Gelderland, korpschef Annelore Roelofs en de hoofdofficier van justitie van het Arrondissementsparket Zutphen, Ludo Goossens. De politie gaat uit van opzet, naar aanleiding van een verklaring van de ter plekke aangehouden bestuurder van de zwarte personenauto, kort na het incident. De waarneming van ooggetuigen, die aangaven dat de bestuurder nog voor de klap tegen het monument gas bijgaf, lijkt dit te ondersteunen. Om 19.30 uur volgde een tweede persconferentie waarbij nadere details bekend werden gemaakt. Aangezien de gebeurtenissen werden beschouwd als een aanslag op leden van het Koninklijk Huis werd het onderzoek in handen gegeven van de Nationale Recherche. Vervolging van de vermoedelijke dader werd na diens dood afgesloten, maar het onderzoek gaat door.[9]

Er vielen acht doden, drie vrouwen en vijf mannen. Vier doden vielen kort na de aanslag, een vijfde slachtoffer overleed later in de avond aan zijn verwondingen, de zwaargewonde bestuurder van de auto overleed in de nacht van 30 april op 1 mei in het ziekenhuis. De medewerker van de Koninklijke Marechaussee overleed in de middag van 1 mei in het ziekenhuis en op 8 mei bezweek een 46-jarige vrouw aan haar verwondingen. Verder raakten er tien mensen gewond, van wie er twee zwaargewond waren.