Plaats 40: Maassluis

Maassluis is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. De gemeente heeft een oppervlakte van 10,12 km² en telt 32.768 inwoners die Maassluizers worden genoemd. Binnen de gemeentegrenzen liggen geen andere kernen.

Bevolking: 32.768 (jan. 2019)

Inwoners (1 januari 2019): 32.768?; (3.864 inw./km²)

Provincie: Zuid-Holland

Korenmolen De Hoop in Maassluis is een stellingmolen die in 1690 werd gebouwd, hetgeen uit een akte blijkt. Gezien de vorm en materiaal van de stenen molen is dit jaartal mede gestaafd. Een houten voorganger werd in 1620 op deze plaats opgericht. Het is een ronde stenen molen, waarvan de kap is gedekt met dakleer.

Bievenbus

Het oude stadhuis van Maassluis werd in 1676 in gebruik genomen. De ontwerper is niet bekend. Het gebouw heeft kenmerken van classicisme en is voorzien van een schilddak met gemetselde hoekschoorstenen en een houten dakruiter. Een haringbuis dient als windvaan. De dakkapellen zijn versierd met haringen, dit alles om te blijven herinneren dat de welvaart van de stad aan de visserij te danken is.

Van 1971-1973 werd het pand grondig gerestaureerd.

Op 1 Juni 1933 werd hier op zolder het gemeentelijk museum 'Maassluissche Oudheidkamer' gevestigd, tot aan de verhuizing op 7 April 1967 naar de huidige locatie op de Zuiddijk 16. (Zie ook Museum Maassluis).

Sinds 1979 is het Nationaal Sleepvaart Museum in het raadhuis gevestigd.

De Groote Kerk (ook wel Nieuwe Kerk) is een kerk in Maassluis die tussen 1629 en 1639 is gebouwd. Op 9 oktober 1639 is de kerk officieel geopend. De kerk is onder meer bekend om zijn Garrels-orgel. De Groote kerk werd zo genoemd omdat Maassluis al een kleinere kerk had die omstreeks het jaar 1500 werd gebouwd, en die na de opening van de Groote kerk werd gesloten.

Bolders In Maassluis.

Tot op dit moment zijn er 21 beschilderd. We moeten hiervoor dus nog eens terug.

Al in 2015 hebben Maassluise kunstenaars een aantal bolders beschilderd. Toen werd het penseel steeds ‘doorgegeven’ aan een volgende schilder. Komende weken is weer een aantal bolders aan de beurt. Op drie opeenvolgende zaterdagen zijn per keer drie kunstenaars op de havenkades aan het werk. De kunstbolders zijn een onderdeel van de Boeiende Route, de wandelroute van de buitenhaven naar het oude centrum.

Bruggen in Maassluis

Natuurstenen beeld van twee meisjes in oude en moderne kleren.

Kunstenaar

Anton A.H. Geerlings (Rotterdam 1923) beeldhouwer en schilder

Het Electrische Rioolgemaal is in 1915 gebouwd voor de bemaling van de riolering van Maassluis. Het rioolgemaal is gebouwd tegen het dijktalud van de Zuiddijk in de as van de Patijnestraat en heeft een plat dak op dijkniveau, waar vanaf men goed uitzicht heeft op de lager gelegen polderbebouwing van Maassluis.

Het gemaal is voorzien van een trap die de Zuiddijk verbindt met de lager gelegen Jokweg. Het gemaal is op een rechthoekige plattegrond, boven een betonnen plint, in rode baksteen opgetrokken en telt één bouwlaag met een plat dak op dijkniveau dat geplaveid is met rode klinkers. Het uitzichtpunt op het platte dak is afgezet met een smeedijzeren hekwerk tussen witte gestucte betonnen pijlers met teerlingvormige kapitelen. De bredere hoekpijlers lopen door in de voorgevel van het gebouw aan de Jokweg in de vorm van pilasters.

SYMMETRISCH OPGEBOUWD

De smallere middenpijlers lopen eveneens door in pilasters, maar eindigen op ongeveer twee meter hoogte van de grond en zijn geprofileerd uitgevoerd. De voorgevel is symmetrisch opgebouwd. Aan weerszijden van een rechthoekig venster in het midden bevinden zich geprofileerde houten deuren met elk zes cassettes en een bovenlicht. Het venster heeft houten kozijnen en een uitkragende betonnen vensterbank.

De gevel van het gemaal wordt aan de bovenzijde bekroond door een brede witgestucte daklijst. Hierop is in zwarte kapitalen de tekst ‘Electrische Rioolgemaal Maassluis’ aangebracht. Het metalen hekwerk op het dak is zwart geschilderd en heeft tussen de hekspijlen een kransvormig motief in het midden van elk afzonderlijk hekdeel. De zuidwesthoek van het gebouw wordt gemarkeerd door een hoger opgetrokken hoekpijler.

Deze zuilvormige bekrachtiging heeft aan de top een verbreding beginnend met een lijst met een gotisch boogmotief en afgesloten door een teerlingvormig kapiteel. Aan de oostzijde bevindt zich op het dijktalud een Noors granieten trap van twintig treden met aan weerszijden eenvoudige stalen trapleuningen.

De Monstersche Sluis is een sluis in Maassluis, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. Het is volgens de overlevering aan deze sluis dat de stad werd gesticht. In 1343 stonden hier twee hutjes van riet en leem. In enkele decennia groeide de stad Maeslantsluys hier omheen. De Hoogstraat, waarin de sluis is opgenomen, is gebouwd op de Maasdijk. Deze dijk heeft ook na de aanleg van de keersluis ter hoogte van de Hoekse Lijn nog een waterkerende functie.

De Monstersche Sluis verbindt de Noordvliet met de haven van Maassluis en was bedoeld als spuisluis. De eerste echte sluis op deze plek werd in 1602 gebouwd in opdracht van het bestuur van Monster. In 1889 werd de sluis omgebouwd tot schutsluis, met name om de tuinders van het Westland een vaarroute naar de haven te bieden.

De Deltawerken hadden tot gevolg dat de waterstand in de Nieuwe Waterweg steeg, waardoor de Monstersche Sluis niet meer goed kon functioneren. In 1972 is hij dan ook gesloten en afgedamd. Sinds 2008 zette een stichting zich in voor de heropening van de Monstersche Sluis. Van economisch belang is hij niet meer, maar de pleziervaart maakt na de renovatie en de officiële heropening per 1 september 2018 geregeld een doorvaart.

De sluis is een rijksmonument.

Korenmolen De Hoop in Maassluis is een stellingmolen die in 1690 werd gebouwd, hetgeen uit een akte blijkt. Gezien de vorm en materiaal van de stenen molen is dit jaartal mede gestaafd. Een houten voorganger werd in 1620 op deze plaats opgericht.

Het is een ronde stenen molen, waarvan de kap is gedekt met dakleer. De wieken hebben een vlucht van 26,30 meter en hebben de Oudhollandse vorm. De landschappelijke waarde van deze molen is zeer groot.

De molen is voorzien van twee koppels stenen waarvan een koppel zogenaamde Blauwsteen natuursteen is. In 1956 werd op de binnenroede het systeem Ten Have met stroomlijnneus aangebracht. Op 2 september 1963 is door een technisch mankement (volgens de arbeidsinspectie) de bovenas van de molen gebroken en stortte het wiekenkruis door de stelling heen. De molen werd hersteld van 1969 tot 1971 en het Ten Have-wieksysteem werd vervangen door een Oudhollands wieksysteem. Sinds het voorval uit 1963 is niet meer bedrijfsmatig met de molen gemalen.

Sinds 1928 is de gemeente Maassluis eigenaar van de molen. Hij is regelmatig te bezoeken.

Groote Kerk

Johannes Fenacolius

Een invloedrijke dominee

Dominee Fenacolius heeft een zeer belangrijke rol gespeeld in het proces van de scheiding van Maassluis en Maasland. Zijn inzet en invloed op de bestuurders van toen hadden uiteindelijk de zelfstandigheid van Maassluis tot gevolg. Dit is in een ander venster beschreven. Ook op kerkelijk gebied heeft deze dominee grote invloed gehad.

Hoe kwam Fenacolius in Maassluis terecht?

Johannes Lenaertsz Fenacolius (1577-1645) is waarschijnlijk in Zevenhuizen geboren. Zijn vader heette Lenaert Vennecool. Deze naam is later door de geleerde zoon – hij heeft Godgeleerdheid gestudeerd in Leiden – naar gewoonte van die dagen veranderd in het Latijns klinkende Fenacolius.

In 1598 was de eerste protestantse kerk van Maassluis, de Kleine Kerk op de Hoogstraat naast de Monsterse Sluis, in gebruik genomen. In de periode 1598-1608 waren er twee predikanten in Maassluis aangenomen, maar ook weer vertrokken. De kerkelijke gemeente moest op zoek naar een nieuwe dominee en de keuze viel op Martinus Nicolai uit De Lier. Maar deze bedankte voor de eer. Dan maar vragen of ds. Fenacolius, predikant in ’t Woudt, zin had in de functie. Ondanks dat hij tweede keus was, gaf hij gehoor aan het verzoek. Hij werd op 31 oktober 1608 in zijn functie bevestigd.

Hij ging voortvarend te werk en bleek een man van orde. Fenacolius was nauwelijks in dienst van de kerk of hij bepaalde al dat iedereen die niet op tijd (of helemaal niet) naar de kerkenraadsvergadering kwam een boete kreeg. Dat geld ging naar de armen, want Fenacolius stond bekend om zijn vrijgevigheid. Dat leidde geregeld tot conflicten met de diakenen, de kerkdienaars die tot taak hadden de noodlijdenden te verzorgen.

Monument ter ere van Herdenking bombardement van 1943

Geschilderde koeien

De Petrus en Pauluskerk is het kerkgebouw van de Andreas, Petrus en Paulusparochie in Maassluis dicht bij de Nieuwe Waterweg. Het futuristische gebouw wordt ook wel schertsend Sydney aan de Waterweg genoemd omdat het ontwerp doet denken aan het operagebouw van Sydney. Het ontwerp is voortgekomen uit een prijsvraag die in 1996 door het Bisdom Rotterdam was uitgeschreven. Het winnende ontwerp was afkomstig van de architecten Mari Baauw en René Olivier van het bureau Royal Haskoning. Op 29 april 2007 vond in het gebouw de eerste eucharistieviering plaats; op 1 juli 2007 werd de kerk door bisschop van Luyn ingewijd. Het oude kerkgebouw aan de P.C. Hooftlaan werd in hetzelfde jaar gesloopt; het in 1880 gebouwde Maarschalkerweerd-orgel uit de oude kerk werd na een grondige restauratie in 2015 opnieuw in gebruik genomen in het nieuwe kerkgebouw.

Het gebouw heeft een stalen skelet, dat is overtrokken met een doek van PVDF-folie. Met dit materiaal is eerder ervaring opgedaan bij onder andere de bouw van de aankomst- en vertrekhal van het vliegveld Zaventem. Aan de binnenzijde is eveneens een doek gespannen. Tussen binnen- en buitendoek bevindt zich isolatiemateriaal. Door de gekleurde kunststoframen aan de bovenzijde valt een warm licht naar binnen. De matte, glazen wand aan de westzijde bevat de openingstekst van het evangelie volgens Johannes in transparante letters. Dit is ontworpen door Stef Hagemeier.[1]

Het gebouw biedt plaats aan 297 kerkgangers, die in een ellipsvormige opstelling in de ruimte zitten. De toren met daarop het kruis staat los van het eigenlijke kerkgebouw.

Burgemeeste Karssen van Maassluis wil dat jaarlijks op 7 april de verdronken zeelieden worden herdacht. Hij zei dat bij de onthulling van het monument voor de vele inwoners van Maassluis die op zee hun leven hebben verloren.

Het beeld staat in de buurt van het Douanehuisje aan de Govert van Wijnkade. Te zien is een driekoppige scheepsbemanning. De drie staan symbool voor de scheepsberging,de visserij en de zeesleepvaart. Het beeld is van beeldend kunstenaar Hans Blank.

Ter herinnering aan MH17

Moskee Ibrahim

Dit Douanehuisje, gebouwd aan het einde van de negentiende eeuw heeft verschillende bestemmingen gehad. Zoals gezegd controleerden de douanebeambten er het inkomende en uitgaande vervoer over water. In het Waterweggebied waren meer van dergelijke huisjes, maar het unieke van het Maassluise exemplaar is dat het uit steen is opgetrokken. De overige douanehuisjes waren van hout. Daarvan is er één overgebleven; dat staat op de Parkkade in Rotterdam.

In een later stadium werd het Douanehuisje in Maassluis gebruikt door de havenmeester. De bankjes bij het huisje vormden een ontmoetingsplek voor o.a. ‘hangouderen’. Zoals iedere stad die ‘iets heeft met water’ had Maassluis natuurlijk ook recht op een ‘leugenbankje’. Maar ook voorbijgangers konden er genieten van het heerlijke uitzicht over het water.

Haven van Maassluis

Op de Algemene Begraafplaats van Maassluis is een erehof met 14 Nederlandse oorlogsgraven.